SAT İmtahanı Nədir?

 sertifikatlaşdırma imtahanı olmaqla, Türkiyə, ABŞ və Azərbaycanın ADA , UNEC, Xəzər kimi universitetlərin bakalavr pilləsinə qəbul olmaq üçün tələb olunan təhsil göstəricidir. Dünyada ilk dəfə ABŞ-da 1926-cı ildə tətbiq edilmişdir. 1933-cu ilə qədər az-az istifadə olunsa da, Harvard prezidenti SAT test sistemini təqaüd proqramlarına qoşulmaq üçün tələb kimi müəyyən etmişdir, çünki o, inanırdı ki, SAT göstəricisi tələbələrin intellektual potensialını ölçmək üçün ən effektiv metoddur.

---

SAT İmtahanının Strukturu

SAT iki əsas bölmədən və istəyə bağlı esse yazısından ibarətdir, hər biri fərqli bacarıqları ölçür:

1. Oxuma və Yazı (Evidence-Based Reading and Writing)

Bu bölmə iki alt hissəyə bölünür:

• Reading (Oxuma):

  • Burada tələbələr müxtəlif akademik mətnlərə əsaslanaraq sualları cavablandırmalıdır. Mətnlərdən anlayış, məntiq və analitik düşünmə bacarıqları qiymətləndirilir.

  • Mətnlər müxtəlif mövzularda olur: tarix, sosial elmlər, təbiət elmləri və ədəbiyyat.

  • Suallar əsasən mətnin əsas fikirlərini, müəllifin arqumentlərini və mətnin detallarını anlamaqla bağlıdır.

• Writing and Language (Yazı və Dil):

  • Bu hissədə qrammatika, üslub və düzgün yazı texnikası qiymətləndirilir.

  • Tələbələrə qısa mətnlər təqdim olunur və bu mətnlərdəki dil və qrammatik səhvləri düzəltmələri tələb olunur.

2. Riyaziyyat (Math)

Bu bölmə tələbələrin riyaziyyat üzrə biliklərini və problemləri həll etmə qabiliyyətlərini ölçür:

Mövzular:

• Əsas cəbr

• Qabaqcıl riyaziyyat

• Problem həll etmə və data təhlili

• Həndəsə və trigonometriya

​Xüsusiyyətlər:

• Hissənin bir qismi kalkulyator istifadəsinə icazə verilmir.

• Digər qismində kalkulyatordan istifadə etmək mümkündür.

3. Esse (Essay) (İstəyə Bağlı)

Esse hissəsi tələbələrin analitik yazı bacarıqlarını nümayiş etdirmələri üçün imkandır. Bu hissədə tələbələr müəyyən bir mövzu üzərində öz düşüncələrini strukturlaşdırılmış şəkildə ifadə etməlidirlər. Esse nəticəsi ayrı qiymətləndirilir və bir çox universitetlər bu hissəni tələb etmir.

 

 

SAT İmtahanına hazırlıq

1. Rəsmi Materiallar və Resurslar:

• "College Board"un rəsmi vebsaytı pulsuz təlimat və test materialları təqdim edir.

• Khan Academy: SAT üçün xüsusi olaraq hazırlanmış pulsuz hazırlıq proqramı təqdim edir. Burada tələbələr öz zəif tərəflərini müəyyən edərək fərdi təlim proqramı yarada bilərlər.

2. Hazırlıq Kursları və Kitablar:

• SAT hazırlığı üçün xüsusi kurslar mövcuddur.

• Barron’s, Princeton Review, Kaplan kimi nəşriyyatların hazırlıq kitabları tələbələr arasında çox populyardır.

3. Test Strukturu ilə Tanışlıq:

• Təkrarlanan test suallarını təhlil etmək tələbələrin vaxt idarəetmə və sual cavablandırma sürətini artırır.

 

SAT nəticələrini qəbul edən universitetlər və ölkələr

SAT imtahanı ABŞ-da təhsil almaq istəyən tələbələr üçün əsas imtahanlardan biridir. Bununla yanaşı, SAT nəticələrini qəbul edən bir çox başqa ölkələrin də universitetləri var. Bu da Azərbaycanlı tələbələr üçün müxtəlif təhsil imkanları yaradır.

ABŞ-da SAT ilə qəbul edən əsas universitetlər:

· Harvard University

· Massachusetts Institute of Technology (MIT)

· Stanford University

· Yale University

· Columbia University

Bu universitetlərdə qəbul olmaq üçün tələb olunan SAT balı adətən çox yüksəkdir. Harvard Universitetində, məsələn, tələbələrin orta SAT balı 1460-1570 arasıdır. Hər bir universitetin qəbul üçün fərqli tələbləri var, buna görə də müraciət etməzdən əvvəl hər universitetin rəsmi qəbul səhifəsini nəzərdən keçirmək vacibdir.

SAT balını qəbul edən digər ölkələr və universitetlər:

· Kanada: University of Toronto, University of British Columbia, McGill University

· Avstraliya: University of Melbourne, University of Sydney, Australian National University

· Sinqapur: National University of Singapore (NUS), Nanyang Technological University (NTU)

 

Bu universitetlər, tələbələrin SAT imtahan nəticələrini qəbul edir və yüksək akademik göstəricilər üçün təqaüdlər də təklif edir.

 

SAT imtahanı və Təqaüd imkanları

Yüksək SAT balı olan tələbələr, müxtəlif təqaüd proqramlarına müraciət edərək təhsil xərclərini azaltmaq imkanı əldə edə bilərlər. ABŞ-da, xüsusilə yüksək akademik göstəriciləri olan tələbələr üçün bir çox universitet tam və ya qismən təqaüd təklif edir.

Təqaüd Proqramları
 

• Fulbright Təqaüd Proqramı: Bu proqram ABŞ-da magistr təhsili almaq istəyən tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur və tam təhsil xərclərini əhatə edir.

• College Board Opportunity Scholarships: College Board, SAT imtahanına hazırlaşan tələbələrə müxtəlif mərhələlərdə təqaüd imkanları təklif edir.

• Specific University Scholarships: Harvard, Yale, MIT kimi universitetlər yüksək SAT balı olan tələbələrə təqaüdlər təqdim edir. Bu təqaüdlər tələbələrin akademik uğurları və digər müstəsna göstəricilərinə əsaslanır.

 

SAT İmtahanı vaxtları

SAT imtahanına qeydiyyat prosesi College Board-un rəsmi veb saytı vasitəsilə aparılır. Tələbələr buradan imtahan tarixi seçə və qeydiyyatdan keçə bilərlər. İmtahan ildə bir neçə dəfə keçirilir və tələbələrə ən uyğun tarixi seçmək üçün bir neçə seçim verilir.

Qeydiyyat üçün tələb olunan sənədlər

· Şəxsiyyət vəsiqəsi və ya pasport

· Rəsmi imtahan ödənişi (ödəniş kredit kartı və ya digər metodlarla həyata keçirilir)

· Digər şəxsi məlumatlar (məsələn, ev ünvanı, telefon nömrəsi və s.)

 

---

Kimlər SAT imtahanı verir?

 

• ​ABŞ-da və ya beynəlxalq universitetlərdə təhsil almağı planlaşdıran tələbələr.

• Akademik biliklərini və beynəlxalq standartlara uyğunluğunu göstərmək istəyənlər.

• İngilis dili bilikləri yüksək olan və təhsil imkanlarını genişləndirmək istəyənlər.

---

SAT imtahanının əhəmiyyəti

 

1. ​Universitetlərə Qəbul: SAT skoru ABŞ və digər bir çox ölkədə universitetlərə qəbul zamanı vacib rol oynayır. Bəzi universitetlər SAT skorlarına əsasən təqaüd də təklif edirlər.

2. Akademik Hazırlıq: Bu imtahan tələbənin kollec mühitində qarşılaşacağı akademik çətinliklərə nə dərəcədə hazır olduğunu göstərir.

3. Alternativlər: Hal-hazırda bəzi universitetlər SAT tələbini ləğv edib və ya onu opsional edib. Bu səbəbdən tələbələr müraciət edəcəkləri universitetlərin tələblərini əvvəlcədən yoxlamalıdır.

---

SAT və Azərbaycan Universitetləri

Azərbaycanda da SAT imtahanı bir çox universitet tərəfindən bakalavr pilləsinə qəbul prosesində tətbiq olunur. Ölkə daxilində SAT nəticələrini qəbul edən ali təhsil mərkəzlərinə bunlar daxildir:

• ADA Universiteti

• UNEC

• Xəzər Universiteti

Bu universitetlər SAT nəticələrini Dövlət Imtahan Mərkəzi’nin test imtahanlarına alternativ olaraq qəbul edir.

SAT Kursları haqqında əlavə məlumat üçün klik edə bilərsiniz.