Marketinq nədir? 

Marketinq – müştərinin ehtiyac və istəklərini öyrənmək, həmin ehtiyacları qarşılayan məhsul və ya xidmət yaratmaq və doğru auditoriyaya doğru mesajla çatdırmaq prosesidir.

Başqa sözlə:
➡ Marketinq = Müştəri ehtiyacı + Düzgün həll + Effektiv ünsiyyət

Bu sahə yalnız məhsulu satmaqdan ibarət deyil. Marketinq həm psixologiya, həm riyaziyyat (analitika), həm də yaradıcılığın qarışığıdır.

Marketinqin mənşəyi və tarixi

Marketinqin kökləri qədim bazarlara gedib çıxır. İnsanlar məhsul və xidmətlərini bir-birinə tanıtmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə edirdilər. XIX əsrdən etibarən sənaye inqilabı ilə kütləvi istehsal başladı və istehsal olunan məhsulları satmaq üçün yeni yanaşmalara ehtiyac yarandı.

XX əsrdə marketinq konsepsiyası formalaşdı:

• 1950-ci illər – Marketinq satış yönümlü idi.

• 1980-ci illər – Müştəri yönümlü yanaşma ön plana çıxdı.

• 2000-ci illər – Rəqəmsal marketinq dövrü başladı.

• Bu gün – Marketinq dataya, psixologiyaya və texnologiyaya əsaslanır.
   

Marketinqin əsas prinsipləri

1. Müştəri yönümlülük – İstehlakçı mərkəzdədir.

2. Dəyər yaratmaq – Məhsul və ya xidmət yalnız satmaq üçün deyil, fayda verməlidir.

3. Münasibətlərin qurulması – Uzunmüddətli müştəri əlaqələri hər şeydən vacibdir.

4. Əlaqə və ünsiyyət – Mesajın düzgün çatdırılması uğurun açarıdır.
    

Marketinqin növləri

1. Ənənəvi Marketinq

Televiziya, radio, qəzet, bilbord kimi vasitələrlə həyata keçirilir. Brend imici və kütləvi auditoriyaya çatmaq üçün effektivdir.

2. Rəqəmsal Marketinq

İnternetin inkişafı ilə ən güclü marketinq növünə çevrilib. SEO, sosial media, Google reklamları, e-mail kampaniyaları bu sahəyə daxildir.

Bu sahə üzrə biliklərə yiyələnmək və peşəkar olmaq istəyirsinizsə digital marketing kursları ilə bağlı linkə klikləyin
 

3. Digər marketinq növləri

• Kontent marketinqi – Blog, video, sosial media paylaşımları ilə maarifləndirmə.

• Sosial media marketinqi – Facebook, Instagram, TikTok üzərindən hədəf kütlə.

• E-mail marketinqi – Şəxsi təkliflər və endirim mesajları.

• Neuromarketinq – İnsan beyninin qərarvermə mexanizmini öyrənir və reklamları ona uyğun dizayn edir.

Marketinq strategiyaları

1. STP modeli 

• Segmentasiya – Bazarın qruplara bölünməsi.

• Hədəfləmə – Ən uyğun qrupun seçilməsi.

• Mövqeləndirmə – Brendin həmin qrupun gözündə dəyərli mövqeyə çıxarılması.
   

2. 4P modeli

• Product (Məhsul) – Müştərinin ehtiyacını ödəyən məhsul.

• Price (Qiymət) – Rəqabətədavamlı qiymət strategiyası.

• Place (Paylama) – Məhsulun müştəriyə çatdırılma kanalları.

• Promotion (Təbliğat) – Reklam, PR, kampaniyalar.
   

3. Müasir Marketinqin yeni “P”ləri

Rəqəmsal dövr bizə əlavə anlayışlar gətirdi:

• People (İnsanlar) – Brendin ən önəmli gücü müştərilər və komandadır.

• Process (Proseslər) – Xidmətin çatdırılma prosesi müştəri təcrübəsini müəyyənləşdirir.

• Physical Evidence (Fiziki sübut) – Onlayn və oflayn dünyada brendin vizual kimliyi, müştəri rəyləri, sosial mediada mövcudluğu.
   

4. Müştəri yönümlü strategiyalar

• Şəxsi təkliflər

• Müştəri təcrübəsinin optimallaşdırılması

• CRM (Customer Relationship Management) tətbiqi 
  
  Daha ətraflı məlumat üçün oxuyun - Marketinq strategiyası nədir
   

Marketinqin əhəmiyyəti

✔ Brendin tanınmasını artırır – İnsanlar sizi tanımadan məhsulu seçməzlər.
✔ Satışları gücləndirir – Düzgün strategiya olmadan satış çətinləşir.
✔ Müştəri loyallığı yaradır – Yeni müştəri qazanmaqdan daha dəyərlisi, mövcud müştərini saxlamaqdır.
✔ Bazarda mövqeləndirmə edir – Rəqiblər arasında fərqlənmək yalnız marketinq sayəsində mümkündür.
✔ Biznesin gələcəyini təmin edir – İnnovasiyalar, trendlər, yeni texnologiyalar yalnız marketinq baxışı ilə düzgün yönləndirilir.

Əgər siz də Marketoloq olmaq istəyirsinizsə linkə keçid edərək oxuyun -  Marketoloq olmaq üçün nə etməliyəm?
 

Uğurlu marketinqin real nümunəsi

Apple – Onlar sadəcə telefon satmırlar, həyat tərzi satırlar. Reklamlarında texniki xüsusiyyətləri deyil, emosiyanı ön plana çəkirlər.
Coca-Cola – “Happiness” (xoşbəxtlik) brendi olaraq formalaşmışdır. Məhsul sadədir, amma marketinq onun emosional dəyərini artırır.
 

Marketinqdə ən son trendlər
 

• AI və avtomatlaşdırma – Müştəri davranışlarını daha yaxşı anlamaq üçün süni intellekt.
• Personalizasiya – Hər müştəriyə özəl təklif.
• Video və qısa kontent – TikTok, Reels və Shorts-un yüksəlişi.
• Sosial məsuliyyətli brendlər – İnsanlar artıq dəyərləri olan şirkətləri seçir.

Nəticə: Marketinq hər bir uğurlu biznesin təməlidir. O, yalnız məhsul satmaq üçün deyil, həm də müştəri ilə güclü münasibət qurmaq, dəyər yaratmaq və brendin gələcəyini möhkəmləndirmək üçün var.

Əgər marketinqi doğru qurursunuzsa:

• Müştərilər sizi seçəcək,
• Rəqiblər arxada qalacaq,
• Brendiniz uzunömürlü olacaq.

Əgər siz də biznesinizi inkişaf etdirmək istəyirsinizsə, marketinqə yalnız reklam kimi deyil, strateji yanaşma kimi baxın.